معرفی کتاب مرزبان یازندگی نامه سپهبد شهید قرنی

مرزبان

به مناسبت شهادت امیر سپهبد قرنی اولین شهید تروردر سوم اردیبهشت ماه سال 1358کتاب مرزبان یا زندگی نامه سپهبدشهید قرنی معرفی می شود:کتاب مرزبان؛ زندگی‌نامه‌ی سپهبد شهید قرنی نوشته آناهیتا حسین‌زاده و حسن چراغلو منتشر شده است. این کتاب زندگی شهید قرنی را در دوران مختلف زندگیشان بررسی می‌کند.برهه‌ی مهم زندگی سیاسی قرنی، مبارزه‌ی هوشمندانه‌ی وی با مهارِ نیروهای تجزیه‌طلب و عدم انعطاف وی در برابر آنها بود. وقتی حوادث سال ۱۳۵۷ و بعد از آن را در کردستان و آذربایجان غربی بررسی می‌کنیم به‌خوبی روشن می‌شود که قرنی موضع درست انقلاب را تشخیص داده و از همان ابتدا در برابر نیروهای تجزیه‌طلب با مواضع قاطع و جدی ایستادگی کرد. ولی با کامیابی گروه‌ها در اقناع آیت‌الله طالقانی و مهندس بازرگان در برکناری سرلشکر قرنی، موج شدید خلع سلاح پادگان‌ها و توزیع اسلحه در کردستان و آذربایجان غربی آغاز شد و پیامدهای سختی را بر جمهوری اسلامی تحمیل کرد.در دورهٔ اول زندگی‌اش، که با حکومت رضاشاه پهلوی مصادف بود، فعالیت سیاسی چشم‌گیری نداشت و اکثر فعالیت‌های سیاسی سید محمدولی قرنی علیه رژیم پهلوی از اواخر سال ۱۳۳۵ در دوران پهلوی پسر یعنی محمدرضا شاه شروع شد. در این زمان بود که قرنی به ارتباط‌های پنهانی با گروه‌هایی چون «جمعیت ترقی‌خواهان»، «احمد آرامش در جمعیت آزادی»، «حسن ارسنجانی و دکتر محمد شاهکار»، «جامعهٔ لیسانسه‌های دانش‌سرای عالی» (محمد درخشش) و افرادی چون محمدباقر حجازی، علی‌اکبر مهتدی، مهندس عبدالله والا (مدیر مجلهٔ تهران مصور) داشت و از اوایل سال ۱۳۳۶ به تشکیل یک محفل سیاسی دوستانه با شرکت باقر پیرنیا، دکتر حسن افشار، هلاکو رامبد، اسفندیار بزرگمهر و پرویز خوانساری پرداخت. ترکیب عناصری که با وی تماس داشت نشان می‌دهد که این فعالیت‌ها نمی‌توانسته از دید شبکهٔ امنیتی رژیم به دور باشد. از میان دوستان محرم او، حداقل پرویز خوانساری در این زمان از عوامل آن شبکه بود. بنابراین در این دوران مواضع سیاسی قرنی فقط در این اندازه بود که او از دولت‌های وقت انتقاد می‌کرد و این انتقاد با نخست‌وزیری اقبال شدت یافت. قرنی در مهر سال ۱۳۳۶ به درجهٔ سرلشکری رسید و با ورود گراتیان یاتسویچ به تهران، احتمالاً از اواخر مهر ماه ملاقات‌های او و معاونش (لاوت) با قرنی شروع شد و یاتسویچ از مواضع تند قرنی علیه وضع سیاسی کشور مطلع گردید. قرنی خواستار تشکیل دولت جدید بود تا اصلاحاتی در کشور انجام دهد و وضعیت کشور چه از لحاظ اقتصادی و چه از حیث آزادی بهبود یابد، طوری که قدرت استبداد شاه کمتر شود و مردم تا حدی در سرنوشت خود مؤثر باشند. در این راستا او به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه می‌داد. همان‌طور که گفتم دوستان زیادی هم در این راه پیدا می‌کرد تا گروه خود را وسعت بخشد؛ گروهی که همهٔ آنها از رژیم و کارهای خلاف آن ناراضی بودند و همه با یک هدف یعنی اصلاحات در کشور به فعالیت‌های سیاسی در این راستا می‌پرداختند. ولی فعالیت‌های آنان به سرانجام نرسید و لو رفت.این کتاب در قالب «دانستنی های انقلاب اسلامی برای جوانان»، می کوشد با زبانی ساده و به دور از تکلف، زندگی نامه نخستین رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران را روایت کند.سپهبد قرنی که سابقه حضور در ارتش شاهنشاهی را در کارنامه خود داشت، هیچگاه خود را وابسته به رژیم پهلوی ندانست و بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز برای خدمت به مردم ایران و انقلاب اسلامی، فعالیت خود را آغاز کرد.
چنانکه در مقدمه «مرزبان» آمده است:
«شهید ولی الله قرنی یکی از ارتشیانی بود که علی رغم خدمت در مناصب بالای ارتش شاهنشاهی، به هیچ وجه در ساختار وابسته رژیم پهلوی استحاله نشد و همواره درصدد خدمت به وطن و ملت خود بود. او بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به خدمت نظام اسلامی درآمد و نقش ویژه ای در سرکوب ضدانقلاب و تجزیه طلبان داشت.»